Aanpassing buitengaatse T0-kaart Begraven Landschappen : voor de kust van Bergen en de Tweede Maasvlakte
Author(s) |
M.P. Hijma
Publication type | Report Deltares
In de periode 2017-2021 zijn voor de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed Begraven Landschappen gekarteerd in een samenwerking tussen de Universiteit Utrecht, Deltares en TNO-GDN (zie Cohen et al., 2021 voor de meest recente beschrijving). Voor vier periodes tonen kaarten de toen aanwezige landschappen en de huidige diepteligging en preservatiestatus. Uit de zogenaamde T0-periode (jagers/verzamelaars en eerste boeren) liggen, onder jongere zee-afzettingen, verschillende landschappen bewaard op de Noordzee. In 2021 zijn deze landschappen voor het eerst gekarteerd en opgenomen in de Begraven Landschappen kaartserie, maar vrijwel volledig op basis van bestaande karteringen, eenvoudig beschikbare data en literatuur. In 2023 is een overzicht gemaakt van alle beschikbare data voor de Noordzee en zijn gebieden aangewezen waar én veel data aanwezig is die nog niet voldoende benut is, én waarvoor de verwachting bestaat dat geo-archeologisch relevante landschappen bewaard zijn gebleven (Hijma & Bakx, 2023).
Deltares is aansluitend gevraagd om voor twee gebieden, één voor de kust van Bergen en één voor de kust van de Tweede Maasvlakte, de beschikbare data verder te analyseren en de T0-kaarten te actualiseren. Voor Bergen is hierbij gebruik gemaakt van het werk van een student (Kooij, 2024) en werkzaamheden binnen het Delftstoffen Informatie Systeem-project van Deltares en TNO-GDN in opdracht van Rijkswaterstaat. Voor de Tweede Maasvlakte is specifiek voor het huidige project de beschikbare seismische data geanalyseerd.
Voor Bergen heeft dit geleid tot een aanpassing van de loop van verschillende beekdalen en een flinke uitbreiding van het gebied waar door erosie het T0-landschap niet meer aanwezig is. Voor de Tweede Maasvlakte is waarschijnlijk de ligging van het paleo-Scheldedal vastgesteld en zijn verschillende geulsystemen van een zoetwaterdelta opgenomen. De erosiestatus is ook aangepast, waarbij het gebied met deels bewaarde landschappen is toegenomen. De seismische dataset voor de Tweede Maasvlakte is echter nog niet uitputtend geanalyseerd. Aanbevolen wordt om, net als voor Bergen, een student dit gebied in detail uit te laten werken.