Proeftuin Koopmanspolder paradijs voor watervogels
Nederland heeft nieuwe vormen van waterbeheer nodig om voorbereid te zijn op de gevolgen van klimaatverandering. Rijkswaterstaat heeft samen met Deltares het achteroeverconcept ontwikkeld, een nieuwe vorm van waterberging en functiecombinaties. Dit achteroeverconcept is voor het eerst toegepast in de Koopmanspolder bij Andijk. De functies zijn afgestemd op natuur, vis en recreatie. De eerste proeven met het flexibel waterpeil in de Koopmanspolder werpt inmiddels haar vruchten af. Nu de polder gedeeltelijk onder water staat, is het aantal vogels in de polder bijna niet meer te tellen en zijn bijzondere vogels zoals de kemphaan en de pijlstaart al gespot.
Binnen 24 uur al een vogelparadijs
Eind maart 2014 is het waterpeil in de polder ongeveer 20 cm verhoogd, doordat water vanuit het IJsselmeer de polder is ingelaten. Binnen 24 uur waren de gevolgen duidelijk zichtbaar: niet alleen het landschap veranderde, maar ook de vogelstand reageerde direct. Op de ondergelopen weilanden kwamen duizenden vogels af, waaronder de kokmeeuw en tureluur, maar ook meer bijzondere vogels als kemphaan, grutto, slobeend, pijlstaart en zomer- en wintertaling.
De Koopmanspolder is een opnieuw ingericht natuurgebied én de komende jaren een proeftuin voor het waterbeheer van de toekomst. In 2012 is de polder ingericht als proeftuin, en in 2013 heeft de polder een rustjaar gehad zodat de vegetatie zich kon ontwikkelen.
Flexibel water- en peilbeheer
De komende drie jaar experimenteren de waterbeheerders Rijkswaterstaat en Hoogheemraadschap Noorderkwartier samen met Deltares met het water- en peilbeheer. In 2014 volgt het water in de polder min of meer het natuurlijke peil met een hoog peil in de winter en laag peil in de zomer. Remco van Ek senior expert adviseur bij Deltares: ‘Ik ben erg enthousiast over de Koopmanspolder. Het is een razend interessante proeftuin waarin je mag spelen met het waterpeil zodat je de effecten in de praktijk kunt vaststellen. Ook al hebben we veel kennis over mogelijke effecten, het is pas echt overtuigend als je de effecten kunt laten zien in de praktijk. Met de plaatselijke bevolking hebben we gesproken over de proef. Nu de eerste resultaten zichtbaar worden voor iedereen krijgen we volop positieve reacties. Wat de proef nog meer gaat opleveren is afwachten. Tijdens de proef houden we het verloop nauw in de gaten’. Na 2014, willen we in 2015 een laag peil in stellen om een droogte te simuleren en in 2016 de effecten testen op de veiligheid van de dijk en het achterland, de waterkwantiteit, de waterkwaliteit, de natuur en de leefomgeving als de polder wordt ingezet voor noodberging. Deltares heeft een centrale rol bij de monitoring en evaluatie.
Koopmanspolder bezoeken
Vanaf dit jaar is de Koopmanspolder van 15 juli tot 15 oktober toegankelijk voor het publiek. Buiten deze periode is het gebied gesloten in verband met broedvogels en overwinterende vogels.
In het Poldermuseum te Andijk is een tijdelijke expositie over de ontwikkelingen in Koopmanspolder. Zie www.poldermuseum.nl
Foto's: : Kwint van den Berg
