Risico’s in beeld van aardbevingen in Groningen
Elk jaar worden er tientallen aardbevingen gemeten in Groningen. Deze bevingen hebben ernstige gevolgen voor de mensen en hun huizen en daarnaast ook impact op de waterkeringen, leidingen, bruggen, sluizen hoogspanningsnetwerken. Maar hoe kunnen we de effecten voorspellen, om schade door trillingen en bodemdaling te voorkomen?
Kennis over de opbouw van ondergrond en onderzoek naar het gedrag van de grond door trillingen zijn nodig. Het voorspellen en beoordelen van de gevolgen van aardbevingen en bodemdaling door gaswinning is complex, maar we kunnen wel steeds beter de risicogebieden aanwijzen op basis van onze kennis van de ondergrond.
Wat doen we in Groningen en wat is het resultaat?
Deltares heeft voor het ministerie van Economische Zaken de risico’s in 2013 een eerste inschatting gemaakt van de risico’s van geïnduceerde aardbevingen in het Groningenveld voor de kritische onderdelen van de infrastructuur – waterkeringen, het gastransportnetwerk en voor het hoogspanningsnetwerk.
Ongeveer 70 km van de Groningse zeedijken en 700 km boezemkades zijn door ons beoordeeld op gevoeligheid voor aardbevingen door gaswinning. Met deze gegevens kan antwoord gegeven worden op de vragen: welke locaties hebben prioriteit om te versterken en welke maatregelen zijn effectief in termen van functionaliteit en risicoreductie? Ook adviseren we het waterschap Noorderzijlvest over hoe zij de keringen die in versterkt worden voor hoogwaterbelasting meteen zo kunnen versterken dat ze ook aardbevingsbestendig zijn. Zo zijn enkele kilometers dijk die gevoelig zijn voor aardbevingen langs het Eemskanaal al verstrekt door deze te verbreden en een damwand te plaatsen en wordt op dit moment (2016) input geleverd voor de versterking voor de dijk Eemshaven – Delfzijl .
Daarnaast hebben we voor heel Groningen in opdracht van de NAM de ondergrond in kaart gebracht. We voeren hiervoor metingen uit in diepe boorgaten om informatie te krijgen over de diepe ondergrond (tot wel 200 m diep!). Gegevens over de ondiepe ondergrond worden in detail verzameld om te weten waar klei, zand of veen aanwezig is. Deze gegevens zijn beschikbaar via een door Deltares gemaakt nieuw geologisch model van de hele regio. Met dit model kunnen we in de komende jaren beter voorspellen wat de sterkte van trillingen is aan het oppervlak bij aardbevingen in Groningen. Door de invloed van de ondiepe ondergrond en de variatie van de ondergrond mee te nemen kunnen effecten van aardbevingen beter worden voorspeld en onzekerheden in de risicoanalyse worden verkleind.
In opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) heeft Deltares in samenwerking met meerdere organisaties een methode ontwikkeld om inspecties- van gebouwen te prioriteren op basis van veiligheidsrisico’s. De ontwikkelde methode helpt inspecteurs om daar te beginnen waar het risico relatief groot is en zodoende de beperkte inspectie- en versterkingscapaciteit optimaal in te zetten. Samen met TNO voert Deltares regie over de toetsingen voor de industriële installaties in de regio. Hiervoor is tevens een handreiking gemaakt. We leveren daarnaast input op de ontwikkeling van de Nationale Praktijkrichtlijn Aardbevingsbestendig Bouwen van NEN.
Deltares ondersteunt de NCG te ondersteunen bij haar werkzaamheden rond het programmeren en uitvoeren van het meerjarenprogramma: Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen. Deltares geeft onafhankelijk advies bij vragen en helpt bij het opstellen van de kennisagenda die het programma ondersteunt. Vanuit deze rol helpen we om het onderzoek optimaal te laten aansluiten bij de vragen die in Groningse maatschappij spelen.
In de modelhal zijn experimenten uitgevoerd naar het effect van sonderen in gelaagde bodem. Dit onderzoek helpt bij het beoordelen van de kans op verweking in specifiek Groningse bodems.
Voor alle betrokken partijen leveren we onafhankelijk advies over zaken die met aardbevingen, de ondergrond en effecten op constructies te maken hebben. Onze modelfaciliteiten kunnen worden ingezet om oplossingen te toetsen.
