Van Aa naar Zee : quickscan gevolgen klimaatverandering en zeespiegelstijging

Het initiatief Van Aa naar Zee richt zich op het herstel van de natuurlijke overgang tussen zoet en zout water, die ooit kenmerkend was voor het gebied waar de Westerwoldse Aa uitmondt in de Dollard. Zo wordt gewerkt aan een schakel in de biodiversiteit van de kustzone in combinatie het tegengaan van verzilting en bodemdaling. De Landschapswerkplaats onderzoekt samen met de initiatiefnemers de haalbaarheid van het idee. Daarvoor is Deltares gevraagd om een quickscan klimaat uit te voeren om de gevolgen van klimaatverandering voor het stroomgebied van Ruiten Aa - Westerwoldse Aa - Dollard te bestuderen. De quickscan is opgedeeld in verschillende hoofdstukken, waarbij eerst de rechtstreekse gevolgen van de klimaatverandering worden verduidelijkt en daarna telkens een beschrijving wordt gegeven van een van de problemen in de streek die het onderwerp zijn van deze studie (slib en waterveiligheid, verzilting en zoetwaterbeschikbaarheid, waterkwaliteit en biodiversiteit, bodemdaling en zoetwaterafvoer). Uit de studie blijkt dat het noordoosten van het land warmer wordt en in bijna alle scenario’s ook natter. Ook gaat de zeespiegelstijging nog lang voort. Een meer natuurlijke overgang tussen zoet en zout zou een antwoord kunnen bieden voor kustbescherming (door de natuurlijke aangroei van slikken en kwelders) en als er tegelijk in een zoetwaterbuffer voorzien wordt ook (deels) aan de andere problemen. Toch mogen ook een aantal tekortkomingen niet over het hoofd worden gezien. Zo kan de aanleg duur zijn, is het gebied landbouwkundig zeer waardevol en kan er zonder bijkomende maatregelen meer zoute kwel optreden. Ook past het idee voorlopig niet in de kustvisie van het waterschap Hunze en Aa’s, dat in deze streek vooralsnog uitgaat van handhaven van de bestaande kustbescherming in de Dollard. Vooraleer tot uitvoer wordt overgegaan is dus nog een brede maatschappelijke discussie nodig over de haalbaarheid van dit initiatief. Met deze quickscan hopen we een nuttige bijdrage te leveren aan het opbouwen en delen van de kennis die nodig is om dit debat aan te gaan.