AI transformeert de waterwereld
Expert(s) |
Hanneke van der Klis
Waterbeheerders vertrouwen al jaren op complexe numerieke modellen om waterstanden en bodemgedrag te voorspellen. Maar kunstmatige intelligentie (AI) brengt daar verandering in. Hanneke van der Klis, strategische adviseur bij Deltares legt uit: “We hebben super complexe numerieke modellen die met wiskunde beschrijven hoe water beweegt en hoe de ondergrond in elkaar zit. Maar tegenwoordig kunnen we met machine learning - een vorm van AI - razendsnel rekenen op basis van die vertrouwde simulaties.”
Slimme voorspellingen in plaats van lange berekeningen
Machine learning biedt enorme kansen. Rijkswaterstaat zet daar de komende jaren vol op in, samen met Deltares, het KNMI en marktpartijen. Dankzij deze technologie kunnen scenario’s razendsnel worden doorgerekend: niet in uren, maar in seconden. Dat opent de deur naar slimmere toepassingen in het waterbeheer. Hoe sneller we weten wat er gebeurt, hoe sneller we kunnen ingrijpen om schade te beperken en mensen te beschermen.
Samenwerking als motor van innovatie
AI werkt niet op zichzelf. De kracht zit in de samenwerking tussen domeinexperts en AI-specialisten. Deltares ziet dat de beste toepassingen ontstaan wanneer experts letterlijk naast elkaar zitten en samen nieuwe modellen ontwikkelen. “Het benutten van digitalisering, waar AI een groot deel van is, is iets wat niemand alleen kan doen,” aldus Hanneke. Netwerken zoals Digishape – een innovatieplatform in de watersector – spelen hierin een sleutelrol. Hier bundelen publieke partijen, kennisinstituten en bedrijven hun krachten om maatschappelijke opgaven aan te pakken.
Slimmer omgaan met de ondergrond
Een concreet voorbeeld van AI in actie is het modelleren van de ondergrond bij bouwprojecten. Onvoldoende kennis over bodemstructuren en grondwaterstromen leidt tot risico’s en vertragingen. AI helpt om gerichter te bepalen waar boringen en metingen nodig zijn. Hanneke: “De ondergrond is letterlijk een blackbox: we weten niet wat er zich onder de oppervlakte afspeelt. Met machine learning kun je bijvoorbeeld veel slimmer kiezen waar je extra boringen zet, waar je extra egotechnisch onderzoek doet.” Dat bespaart niet alleen kosten, maar verhoogt ook de veiligheid. AI versnelt én verdiept het inzicht in complexe bodemprocessen.
Van meteorologie naar waterbeheer
De meteorologie loopt voorop in het toepassen van AI voor weersvoorspellingen. Die kennis sijpelt nu door naar de waterwereld. Deltares werkt samen met KNMI en Rijkswaterstaat aan een vierjarig programma om nieuwe modellen te ontwikkelen voor het voorspellen van waterstanden in rivieren, meren en langs de kust. “Als je berekeningen wil maken van golven, dan staat dat gerust vijf uur te draaien. Dat is echt heel erg lang als je continu de boel in de gaten wil houden,” vertelt Hanneke. Met machine learning kunnen op basis van bestaande simulaties razendsnelle datagedreven modellen worden gebouwd. Die maken het mogelijk om veel meer scenario’s door te rekenen en beter om te gaan met onzekerheden in weersverwachtingen.
AI als katalysator voor verandering
De toepassing van AI in de watersector laat zien hoe technologie niet alleen versnelling biedt, maar ook fundamenteel verandert hoe we omgaan met risico’s en besluitvorming. De samenwerking tussen Deltares, KNMI en Rijkswaterstaat is een voorbeeld van hoe kennisinstituten en overheden samen optrekken om digitale innovaties te realiseren. “De belangen zijn groot om veel meer met onzekerheden te kunnen doen. Dus ze omarmen eigenlijk die techniek,” aldus Hanneke.
Luister de podcast
AI stroomt door de watersector: wat zijn lessen en kansen voor de bouw? In de podcast Built by AI een gesprek met Hanneke van der Klis. Zij deelt in deze podcast haar visie op de rol van AI in waterbeheer, en hoe kennisinstituten, overheden en marktpartijen samen optrekken om deze complexe puzzel te leggen. De podcast biedt een inspirerende blik op hoe AI de water- en bouwwereld verandert. Van funderingsproblemen tot waterstanden, van samenwerking tot rekenkracht.
Luister de podcast Built by AI
