Marker Wadden en financiële barrières voor natuurherstel
Expert(s) |
Lieke Hüsken
De Marker Wadden, een groep kunstmatige eilanden in het Markermeer, zijn aangelegd met lokaal slib en ontworpen om ecologische functies te herstellen én recreatie mogelijk te maken. Het project is uniek in zijn soort: niet alleen vanwege het innovatieve ontwerp, maar vooral ook door de wijze waarop financiering werd geregeld.
Nature-based Solutions (NbS) worden in de praktijk nog vaak gehinderd door financiële hobbels. Dat was niet anders bij de Marker Wadden, maar uiteindelijk zijn de eilanden er wel gekomen. Een nieuwe wetenschappelijke publicatie door Lieke Hüsken, econoom bij Deltares e.a. nam de Marker Wadden als voorbeeld om tot nieuwe inzichten voor de financiering van grootschalige natuurherstelprojecten te komen. In het artikel “Overcoming financial barriers to ecological restoration – The case of the Marker Wadden” , analyseren de onderzoekers van onder andere TU Delft en Deltares diepgaand waarom het bij het Marker Wadden-project wel gelukt is om de financiering rond te krijgen.
Hüsken: “Dit komt onder andere door het combineren van gelden van verschillende partijen en zeker ook door de slimme inzet van beleidsinstrumenten.. Daarmee levert het waardevolle lessen voor NbS projecten in binnen- en buitenland.
Wat zijn belangrijke bevindingen uit de studie
De analyse door de onderzoekers leverden uiteindelijk verschillende belangrijke bevindingen op, waaronder een aantal mogelijke strategieën als het gaat om financiering van NbS projecten.
- Twaalf strategieën werden geïdentificeerd die hielpen om financiële barrières te overwinnen. Opvallend is dat bijna de helft van deze strategieën al in de pre-investeringsfase (2006–2012) plaatsvond, ruim vóór de daadwerkelijke uitvoering. Hiermee werden de juiste condities gecreëerd waardoor het project kon plaatsvinden.
- Publiek-private cofinanciering vormde de ruggengraat van het project. Naast bijdragen van ministeries en provincies speelde ook een filantropische donatie van de Nationale Postcode Loterij een sleutelrol.
- Recreatieve inkomsten (zoals overnachtingen en bezoekersfaciliteiten) dragen bij aan gedeeltelijke kostenterugwinning, hoewel deze niet alle exploitatiekosten dekken.
- De rol van regelgeving (zoals Natura 2000 en de Kaderrichtlijn Water) was essentieel: zonder ecologisch herstel zou economische ontwikkeling in de regio zijn beperkt.
- Innovatie als motor: het innovatieve karakter van het project – bouwen met slib – trok niet alleen publieke middelen aan, maar ook private partijen die reputatiewinst en kennisontwikkeling nastreefden.
- Trade-offs kwamen aan het licht: de afhankelijkheid van private en filantropische middelen leidde tot vragen over democratische legitimiteit, gelijkheid en transparantie in besluitvorming.
De paper is te lezen via Sciencedirect Ecological Engineering.
