Gezamenlijk model voor aanpak verontreiniging grondwater in de haven en de stad Rotterdam

Dit grondwatermodel bestaat uit meerdere delen:

1. een stromingsmodel voor de gehele haven met een grove modelresolutie
2. modellen voor grondwaterstroming met een fijne resolutie voor de gebieden van de Botlek, Europoort, Waalhaven, Eemhaven, Stadshaven en Vondelingenplaat
3. lokale transportmodellen voor de verontreinigingspluimen van de specifieke bedrijfsterreinen. Het modelgebied is in 2019 uitgebreid naar de hele stad Rotterdam.

Complexiteit van de situatie vraagt om nieuwe andere aanpak

De complexiteit van de verontreinigingssituatie (stoffen en verspreiding) vroeg om een nieuwe andere aanpak. Daarvoor is gebruik gemaakt van de methode van iMOD. Alle databestanden zijn in een centrale database opgeslagen en worden automatisch op- of neergeschaald aan de hand van de gewenste modelresolutie. Alle modeldata en ook de benodigde rekencapaciteit zijn beschikbaar via een server gehost bij Deltares en toegankelijk voor de gemeente, havenbedrijf en bedrijven in het gebied.

Kennis over de opbouw van de ondergrond, het grondwater - en oppervlaktewatersysteem, zoet-zout grondwater, de geochemische karakteristieken, de microbiologie, de stoffen, het stoftransport en de onzekerheden en risico’s zijn allemaal in het CARROT-model opgenomen. Door de verbeterde rekensnelheid en nieuwe kennis over afbraakprocessen in de bodem, is ook het model in de afgelopen jaren steeds beter geworden.

Wat doet dit grondwatermodel voor de gebruikers

De resultaten van het grondwatermodel maken het mogelijk voor gemeente Rotterdam, het Havenbedrijf en de bedrijven in het gebied, om:

• Een strategie en bijbehorende maatregelen te bepalen: De modelresultaten geven inzicht in de mogelijke verspreiding van verontreinigingen over de locatiegrens, richting de gebiedsgrens en in de diepte. Daarnaast geven de resultaten inzicht in de termijn waarop dit gebeurt. Op basis daarvan wordt ingeschat of bronverwijdering of een andere maatregel zinvol is. Maatregelen kunnen ook doorgerekend worden met het model om hun effectiviteit in te schatten.

• Monitoring in te richten: De resultaten laten zien in welke richting en hoe snel de verontreiniging met het grondwater beweegt. Deze informatie kan gebruikt worden om het monitoringsnetwerk slim in te richten op de locaties waar volgens het model de verontreiniging naartoe beweegt. Deze gerichte monitoring levert vervolgens weer data op om het model te verbeteren.

Kennis over natuurlijke afbraak van verontreinigingen

Een belangrijke parameter in het model is de natuurlijke afbraak van de verontreinigingen. Hiervoor worden diepte-studies uitgevoerd naar de natuurlijke afbraak van benzeen, teer en andere stoffen zoals MTBE/ETBE en TBA. Resultaten worden gebruikt om het model weer te verbeteren.

Ook wordt aandacht gegeven aan potentiële ‘nieuwe verontreinigingen’ zoals verschillende alcoholen, ethers en de afbraak hiervan. Deze ‘nieuwe verontreinigingen’ kunnen invloed hebben op de afbraaksnelheid van historische verontreinigingen op locaties waar menging kan plaatsvinden.

De ontwikkeling van het model is continue proces

De ontwikkeling van het model is een continue proces, waarbij gebruikers worden uitgenodigd nieuwe aanvullende data en kennis aan te leveren via het CARROT platform. Daarnaast zal de gemeente Rotterdam ook nieuwe data verzamelen in het kader van de monitoringsstrategie. Afhankelijk van de hoeveelheid binnenkomende data zal jaarlijks of tweejaarlijks, een model update plaatsvinden.