Nieuwe handreiking helpt vitale aanbieders klimaatrisico’s beter in kaart te brengen
Vitale infrastructuur zoals energie, drinkwater, transport en telecom is essentieel voor onze samenleving. Klimaatdreigingen, bijvoorbeeld extreme regen, hitte of natuurbranden, kunnen deze functies verstoren. Wanneer vitale infrastructuur uitvalt, heeft dat direct invloed op onze maatschappij. Deltares heeft daarom, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de handreiking ‘Klimaatbestendige Vitale Infrastructuur’ ontwikkeld. Hiermee krijgen vitale aanbieders beter inzicht in kwetsbare onderdelen, mogelijke schade en de gevolgen van uitval.
Onderzoekers van Deltares hebben de handreiking Klimaatbestendige Vitale Infrastructuur gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en de ervaringen van vitale aanbieders zelf. Aan de hand van het doorlopen van generieke stappen, worden resultaten duidelijk en transparant. Maar ook meteen vergelijkbaar, wat helpt bij het nemen van goed onderbouwde maatregelen voor een klimaatbestendig Nederland.
Met deze handreiking ondersteunen we vitale aanbieders voor wie klimaatrisicoanalyses wellicht nog erg nieuw zijn en werken we eveneens aan meer uniformiteit. Ik hoop dat het actief gebruikt zal worden door de vitale aanbieders zelf, maar ook door andere departementen, advies- en ingenieursbureaus.
Jasper Luiten, opdrachtgever en senior beleidsmedewerker klimaatadaptatie bij ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Hoe bepaal je klimaatrisico’s?
De handreiking helpt vitale aanbieders, maar ook overheden, om klimaatrisico’s te identificeren en zelf te kunnen beoordelen. Dit gebeurt in stappen: van het bepalen van de besluitvormingscontext, het in kaart brengen van dreigingen en als laatste stap de blootstelling en gevolgen. De fysieke schade aan infrastructuur wordt hierin meegenomen, maar ook de effecten voor de maatschappij doordat de functie niet gebruikt kan worden. Met de uitkomsten is inzichtelijk wat de risico’s precies zijn en welke locaties het meest kritiek zijn. Hiermee kan vervolgens worden beoordeeld of risico’s acceptabel zijn en of maatregelen nodig zijn om de weerbaarheid te vergroten.
Alleen door de risico’s goed te analyseren kunnen we onderbouwde maatregelen nemen die de impact van klimaatdreigingen beperken en ervoor zorgen dat onze samenleving beter blijft functioneren of sneller herstellen tijdens én na een extreem event.
Sanne Juch, adviseur/onderzoeker waterveiligheid bij Deltares
Gevolgen en cascade-effecten
Vitale functies zijn sterk van elkaar afhankelijk. Uitval in een sector leidt vaak tot cascade-effecten in andere vitale functies. Zo kan wateroverlast de bereikbaarheid belemmeren door ondergelopen straten en tunnels. Daardoor kunnen de aanrijdtijden van ambulances, politie en brandweer aanzienlijk toenemen. Verminderde bereikbaarheid maakt ook het verhelpen van storingen aan kritieke infrastructuur zoals het elektriciteitsnet of waterpompen lastiger. De handreiking biedt ook handvatten om meer inzicht te krijgen in deze cascade-effecten van vitale infrastructuur.
Extreem weer en weerbaarheid van kritieke entiteiten
De handreiking is een hulpmiddel in het kader van de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke), omdat er meer duidelijk wordt over wat er mis kan gaan wanneer vitale functies uitvallen door een klimaatgerelateerde oorzaak. De Wwke is de Nederlandse vertaling van de Europese Critical Entities Resilience (CER)-richtlijn, die tot doel heeft de weerbaarheid te vergroten van organisaties die essentiële diensten leveren. De wet richt zich op bescherming tegen fysieke dreigingen, waaronder natuurlijke dreigingen als gevolg van extreem weer en klimaatverandering.
Ook binnen andere opgaven, zoals de DPRA-stresstesten en bovenregionale stresstesten voor wateroverlast, worden de effecten van klimaat op vitale functies onderzocht. De handreiking ondersteunt partijen bij het voldoen aan deze verplichtingen én bij bredere klimaatadaptatieopgaven.
