Grondwater: de sleutel tot een veerkrachtige en duurzamere wereld
Het wordt tijd dat grondwater zichtbaarder wordt. De onzichtbare ondergrondse ‘watertorens’ onder onze voeten bevatten meer dan 100 keer meer zoet water dan het volume van oppervlaktewater op de continenten. Maar dat volume staat onder druk. Door niet duurzaam gebruik, door verzilting en vervuiling van het grondwater. We zijn allemaal afhankelijk van dit zoete grondwater, voor de natuur, om te drinken, te eten, en voor onze economie. De noodzakelijke transities zoals de water, energie en landbouwtransities vragen om verantwoorde keuzes in het gebruik van water en ruimte, ook in de ondergrond. In dit grondwaterjaar maken we graag de urgentie, onze beoogde maatschappelijke impact en onze grondwaterexpertise zichtbaar. Hieronder drie voorbeelden.
Balans in veranderende delta’s en grondwatermanagement
Zinkende en verziltende delta’s zijn wereldwijd een probleem. Bodemdaling en het zouter wordende grondwater zijn vaak direct gevolg van hoe het grondwater beheerd wordt met zeespiegelstijging en frequentere droogte als katalysator. Het is belangrijk om de werking van het systeem en de rol van grondwater zichtbaar te maken. Onderzoek naar oplossingen voor duurzaam beheer van grondwater in kust- en stroomgebieden is een speerpunt van Deltares. We werken eraan in de hele wereld, zoals in Jakarta, de Mekong delta, in Senegal, en in het Nederlandse veenweidegebied.
Verstedelijking en de vergrijzing van grondwater
De wereld verstedelijkt en dat heeft ook onder de grond impact op de kwaliteit van het grondwater. Historische verontreinigingen en ook opkomende zorgwekkende stoffen uit nieuwe productieprocessen verslechteren langzaam de algemene kwaliteit van het grondwater voor vele jaren. Dit noemen wij het vergrijzen van het grondwater. Ook hiervoor geldt: we moeten het zichtbaar maken om de bereidheid te vinden om oplossingen te zoeken. Binnen grote onderzoekssamenwerkingen zoeken we naar oplossingen. En we dragen bij aan het ‘Zero Pollution action plan’ binnen de Europese Green Deal.
Grondwater leidend voor toekomstbestendige inrichting
Zeker in druk bevolkte gebieden als Nederland worden steeds meer claims gelegd op de ondergrond met opgaves rondom woningbouw, energietransitie, stikstof, duurzame landbouw en het beschermen van natuurgebieden. Het grondwatersysteem en daarvan afhankelijke ecosystemen staan hierdoor steeds meer onder druk en klimaatverandering versterkt die druk. Toekomstscenario’s en een integraal beeld maken de urgentie duidelijk. Een gebiedsbenadering is nodig waarin een duurzaam en veerkrachtig grondwaterbeheer een fundamentele basis vormt om ook keuzes te maken voor de inrichting. Niet alles kan overal voor altijd.
Niet alleen ‘bodem en water’ zijn leidend in de ruimtelijke ordening, maar ook grondwater. We zijn in verschillende projecten bezig de urgente toestand van het grondwater te laten zien, en oplossingen en strategieën te ontwikkelen en agenderen.
