In Nederland werd in 2021 afgesproken dat water en bodem voortaan sturend zijn in de ruimtelijke planning. Dat geldt ook in de transities die beslag leggen op die ruimte zoals energie en landbouw. Het deltaprogramma zoet water wil Nederland weerbaar hebben tegen watertekorten in 2050. Internationaal is er steeds meer aandacht voor de droogte en sinking, shrinking, saltier delta’s waarin grondwater een cruciale rol speelt. En SDG 2 stelt voedselzekerheid en SDG 6 stelt schoon drinkwater in 2030 tot doel. Grondwater speelt bij al deze agenda’s een heel belangrijke rol.
Er is meer zoet water beschikbaar vanuit het grondwater dan vanuit het oppervlaktewater. Dat is een geruststellende gedachte. Maar toont ook het belang van duurzaam grondwatermanagement. Door de verbinding van het grondwater met het oppervlaktewater en de bodem komt de kwaliteit en kwantiteit steeds vaker onder druk te staan. Door vergrijzing, verzilting, of uitputting.
Grondwatervoorraden zijn onmisbaar voor de beschikbaarheid van water voor mens en natuur. Deltares brengt daarom het systeem in beeld, ontwikkelt innovatieve oplossingen en ondersteunt integrale planprocessen in binnen- en buitenland.
Otto de Keizer, afdelingshoofd Grondwatermanagement
Grondwater is vaak de sleutel tot het oplossen van tal van maatschappelijke uitdagingen waaronder wereldwijde transities op het gebied van klimaat, landbouw en energie. Maar omdat het onzichtbaar onder de grond zit kunnen we het makkelijk over het hoofd zien.
In het buitenland en ook in Nederland brengen wij samen met anderen het grondwater in kaart. Dat doen we in Nederland voor het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat als het gaat om de bescherming van grondwaterreserves. We voerden ook een integrale grondwaterstudie uit waarin kwaliteit en kwantiteit in beeld komen onder diverse toekomstscenario’s. Beide studies deden we met collega kennisinstituten. Ook betrokken we diverse belanghebbenden want toegepaste kennis staat bij ons voorop. Onze kennis wordt tevens gebruikt in het Deltaprogramma Zoet Water. We berekenen voor de Nederlandse delta bijvoorbeeld of en wanneer zeespiegelstijging onze zoetwatervoorraad verkleint.
Animatie toename zoutvracht naar oppervlaktewater:
Je hebt nog niet aangegeven of je cookies wilt accepteren of weigeren. Hierdoor kan dit element niet worden getoond.
Pas je cookie instellingen aan
Of ga direct naar:
De nationale voorspellende studies voeren we uit met modellen bijvoorbeeld in het hydrologisch instrumentarium. Ook gebruiken we de open source iMOD suite voor grondwater, waterkwaliteit en bodemdaling. Deze modellen vernieuwen wij continue in de open source community met kennispartners waaronder USGS. Met name snelheid en transparantie zijn erg belangrijk, er komt immers steeds meer data beschikbaar.
Samen met de Universiteit van Utrecht werken wij aan globale platforms om ook wereldwijd inzicht te krijgen in de zoetwatervoorraden. Onze focus ligt daarbij vooral op de toekomst van grondwater, verdroging en verzilting in deltagebieden. Ook de combinatie met onze andere onderzoeksthema’s is belangrijk. Zo raakt grondwater bodemdaling maar ook droogte, waterveiligheid en -zekerheid.
Voor een toegepast onderzoeksinstituut is het daarnaast belangrijk om oplossingen te kunnen testen op een representatieve schaal in het veld. Dit doen we in Zeeuws Vlaanderen maar bijvoorbeeld ook in de Mekong delta als het gaat om zoet water opslaan ondergronds. We testen samen met agrariërs nieuwe irrigatietechnieken om te kijken of ze zoet water langer vast kunnen houden maar ook om meststoffen niet onbenut te laten afstromen. En we kijken in kustgebieden of we door zoet water opvangen het zoute water ondergronds kunnen terugdringen. In COASTAR werken we hier aan samen met de gebruikers van dit water.
Meten en monitoren zijn belangrijk om inzichten en modellen te verbeteren. Zo zijn we samen met TNO en betrokken waterschappers de verzilting in de ondergrond en grondwaterlichamen langs de Nederlandse kust in beeld aan het brengen met electro-magnetische golven onder een helikopter (FRESHEM). Of meten we met glasvezelkabel de ondergrondse watertemperatuur zodat dieper grondwater kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld geothermie.
