Onderwaterzandsuppleties beter begrijpen
Expert(s) |
Jebbe van der Werf
Onderwatersuppletie, het onder water aanbrengen van zand om kustafslag tegen te gaan, is een van de maatregelen om kwetsbare kustgebieden te beschermen. Vooral op locaties waar veel zand beschikbaar is, wordt deze techniek veelvuldig toegepast. Ondanks jaren aan veldmetingen, laboratoriumexperimenten en modelstudies, blijft het effect van onderwaterzandsuppleties nog altijd lastig te voorspellen en is meer kennis nodig. Dit concluderen onderzoekers van Deltares, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, TU Delft, Rijkswaterstaat, U.S. Army Engineer Research and Development Center en de Technische Universiteit van Denemarken in hun nieuwe studie.
Meer kennis nodig op vier onderdelen
Bij onderwaterzandsuppleties wordt zand op een diepte van 4 tot 10 meter in zee gestort, in een dynamisch deel van de kustzone met veel variatie in bodemhoogte en complexe morfologische patronen. Deze variabiliteit maakt het lastig om goed te begrijpen hoe het zand zich verspreidt en wat de langetermijneffecten zijn op de kustlijn. De onderzoekers identificeren vier belangrijke kennishiaten:
- Verspreiding van zand: Het is nog onvoldoende duidelijk hoe het aangebrachte zand zich door de kustzone verspreidt.
- Ontwerpvariabelen: Er is weinig bekend over het effect van ontwerpvariabelen als volume, ligging en korrelgrootte op de levensduur en effectiviteit van suppleties.
- Cumulatief effect: Het langetermijneffect van herhaalde suppleties op de schaal van tientallen kilometers en decennia is grotendeels onbekend.
- Beperkingen van rekenmodellen: Bestaande numerieke modellen kunnen de volledige morfologische ontwikkeling nog niet betrouwbaar voorspellen.
Oproep tot samenwerking en kennisontwikkeling
Om de effecten van onderwatersuppleties beter te begrijpen en te voorspellen, hebben de onderzoekers een onderzoeksagenda opgesteld. Deze zal zich richten op het verzamelen en analyseren van nieuwe velddata, het verbeteren van modellen, en het ontwikkelen van richtlijnen voor ontwerp en monitoring.
De noodzaak is groot, zeker in het licht van klimaatverandering en de stijgende zeespiegel. Hoe ontwerp je suppleties die niet alleen vandaag, maar ook over 50 jaar nog effectief zijn? Hoewel Nederland vooroploopt in het gebruik van onderwatersuppleties, met jaarlijks zo’n 5 miljoen m³ zand, worden deze ook steeds vaker toegepast in onder andere Duitsland, Denemarken, de VS, Zuid-Korea en Australië.
Jebbe van der Werf, hoofdauteur en onderzoeker bij Deltares en de Universiteit Twente: “Ondanks decennia aan onderzoek blijft het gedrag van onderwatersuppleties lastig te voorspellen. Met deze studie laten we zien dat er nog veel onzekerheden zijn over de verspreiding van zand en cumulatieve effecten door herhaalde suppleties. Door te erkennen wat we nog niet weten, kunnen we gerichter meten, beter modelleren en uiteindelijk klimaatrobuuste suppleties ontwerpen."
Bijdrage aan veerkrachtige kusten
Met dit onderzoek dragen de onderzoekers bij aan een wetenschappelijk fundament voor toekomstig kustbeheer. Door gericht te investeren in kennis en monitoring kunnen beleidsmakers en ingenieurs suppleties ontwerpen die ecologisch verantwoord, kosteneffectief en klimaatrobuust zijn.
De studie is een van de resultaten vanuit het SOURCE-onderzoeksproject. SOURCE staat voor Sand nOURisment strategies for sustainable Coastal Ecosystem. De zes jaar durende studie is in 2024 gestart en wordt uitgevoerd door een onderzoeksconsortium van Deltares, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, TU Delft, WUR, Wageningen Marine Research, Hogeschool Zeeland en de Vrije Universiteit Amsterdam.
De studie is gepubliceerd in het vakblad Earth Science Reviews van Elsevier, en heeft als titel ‘Shoreface nourishments: Research advances and future perspectives’.
