Deltaprogramma Nederland en adaptief deltamanagement
Nederland is de best beveiligde delta ter wereld. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat we beschermd blijven tegen hoog water - nu en in de toekomst - en dat onze aanvoer van zoet water veilig is? Het Deltaprogramma van de Nederlandse overheid is gericht op het behoud van Nederland als een veilig en aantrekkelijk land, nu en in de toekomst. Dat is in Nederland geregeld via het Deltaplan, een plan waar Deltares met methodes voor adaptief deltamanagement aan heeft bijgedragen.
Bijgedragen aan adaptief deltamanagement
Naast onderbouwing heeft Deltares het belang van de opbouw van het kustfundament geagendeerd. Dat kustfundament; de duinen, het strand en de zeebodem tot 20 meter diepte beschermd Nederland tegen de zee. Dit heeft geresulteerd in een voorstel voor de zogenaamde 'strategische beslissing zand'.
Voor de deltabeslissingen heeft Deltares het afgelopen jaar allerlei studies gedaan naar veelbelovende maatregelen maar ook bijgedragen aan het adaptief deltamanagement. Kort gezegd houdt de methode van adaptief deltamanagement in dat er op basis van het verkennen van mogelijke toekomsten verschillende routes om je aan te passen worden uitgestippeld.
Deze routes bestaan uit een reeks van mogelijke maatregelen door de tijd heen. Je ontdekt dan momenten waarop bestaande maatregelen niet meer werken en je je dus moet aanpassen de andere omstandigheden, zoals bijvoorbeeld klimaatverandering. Dat zijn de adaptatieknikpunten.
Voordeel van deze aanpak is dat als de toekomst anders uitpakt dan verwacht (bijvoorbeeld nieuwe klimaatscenario’s) de plannen niet meteen helemaal op de schop moeten, maar dat maatregelen misschien wat eerder of later uitgevoerd kunnen worden.
Scenarios, adaptatiepaden en knikpunten
Deltares heeft voor de methode adaptief deltmanagement belangrijke instrumenten ontwikkeld als delta scenarios, adaptatiepaden en knikpunten. Die zijn ook voor de regionale adapatiestrategieën van het deltaprogramma gebruikt.
Delta scenarios schetsen het lange termijn perspectief: mogelijke toekomstbeelden met kwalitatieve en kwantitatieve informatie over klimaat, watersystemen, watergebruik en landgebruik zijn ontwikkeld. De kwalitatieve informatie bestaat uit verhaallijnen en landkaarten.
De kwantitatieve gegevens zijn weergegeven in de vorm van kengetallen, bijvoorbeeld van temperatuur, neerslag, rivierafvoeren en geografische informatiebestanden voor ruimtegebruik, bodemdaling en verzilting in Nederland.
Korte- en lange termijn maatregelen
De deltabeslissingen geven richting aan de maatregelen die Nederland inzet om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen, op de korte en lange termijn:
- er komen nieuwe normen voor waterveiligheid; deze gaan niet alleen uit van de kans op overstroming maar ook van de gevolgen (risiscobenadering). De omvang van de gevolgen bepaalt de norm.
- de beschikbaarheid van zoetwater voor landbouw, industrie en natuur wordt beter voorspelbaar. Per regio en per sector wordt het voorzieningenniveau van zoetwater uitgewerkt.
Een nieuwe kosten-batenanalyse voor de delta
Er is ook een nieuwe kosten-batenanalyse gecombineerd met adaptatiepaden ontwikkeld, de CBA planning kit.