Deltares vernieuwt golf- en stromingsbassins met FTO-investering

Met de nieuwe investering kunnen onderzoekers blijven bijdragen aan het ontwikkelen en toepassen van de noodzakelijke nieuwe kennis en innovaties op het gebied van waterveiligheid, energie en klimaatadaptatie. Deze impuls in de unieke testfaciliteiten verstevigt onze Nederlandse internationale positie.

Nieuwe eisen vanwege maatschappelijke opgaves

Achter de schermen, ver weg van het oog van een superstorm, wordt in Delft in de golf- en stromingsbassins van Deltares al bijna een eeuw lang elke dag gewerkt aan kennis en innovaties die delta’s veilig en duurzaam houden. Maar zelfs de beste faciliteiten verouderen. De eisen van vandaag zijn niet meer die van gisteren, met maatschappelijke opgaves als klimaatverandering, de energietransitie en verouderende infrastructuur. Het is van groot belang om met nieuwe technologieën testfaciliteiten toekomstbestendig en innovatiever te maken, zodat met de sector nieuwe kennis kan worden ontwikkeld en toegepast voor deze opgaven. Daarom heeft het ministerie van Economische Zaken het voorstel GOLFTOP gehonoreerd.

Waarom zijn de experimentele bassins van Deltares van belang?

In de twee golf- en stromingsbassins van Deltares worden constructies op zee en langs de kust op schaal getest. Schaalproeven zijn vaak onmisbaar in het ontwerpproces van hydraulische infrastructuur, omdat ze een gecontroleerde en ‘evidence-based’ testomgeving vormen. In deze omgeving kan het ontwerp van waterbouwkundige constructies getoetst worden onder (extreme) ontwerpomstandigheden in een onzekere toekomst zoals een superstorm. Dit biedt inzicht in het functioneren van deze constructies in de praktijk en verkleint zo de risico’s en de kosten die met de constructie gemoeid gaan, zowel bij aanleg als tijdens de gehele levensduur.

Klaar voor de toekomst

In het GOLFTOP-project krijgen de golf- en stromingsbassins van Deltares een significante upgrade. In één bassin kunnen stroming en golven tegelijkertijd gesimuleerd worden. In combinatie met de aanwezigheid van een zandige zeebodem biedt dit een ideale testomgeving om de interactie tussen golven en stroming, constructies en de zeebodem te onderzoeken. In een ander bassin kan een golfaanval op complexe constructies, zoals havenbekkens, golfbrekers en kunstmatige riffen, worden gesimuleerd. Het bassin is uitgerust om de golven vanuit verschillende richtingen met natuurlijke ruimtelijke variatie te genereren. Zo kan de interactie tussen golven en constructie realistisch worden nagebootst. Zonder ingrijpen zullen de bassins in hun huidige vorm binnen vijf jaar tegen technische en capaciteitsgrenzen aanlopen, waardoor belangrijk onderzoek op het gebied van waterveiligheid, energie en klimaatadaptatie niet meer in deze faciliteiten uitgevoerd kunnen worden. Met GOLFTOP gaan we daarom de bassins klaarmaken voor de toekomst door:

• Fysieke aanpassingen aan de experimentele infrastructuur (onder andere hogere waterstanden en krachtigere golfschotten).
• Automatisering en digitalisering van testuitvoering en dataverwerking, inclusief integratie van AI en Digital Twins.
• Vernieuwing van meetinstrumentatie voor hogere nauwkeurigheid en betrouwbaarheid.
• Borging van kennisvitaliteit via documentatie, training en kennisdeling.

Versteviging internationale positie

Nederland heeft een sterke traditie in waterloopkundig onderzoek. De bassins van Deltares zijn uniek binnen de nationale onderzoeksinfrastructuur en zijn onderdeel van de Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur (GWI) in Nederland. Door de upgrade zullen de Deltares golfbassins de enige in Nederland zijn, en één van de weinige in Europa, waar in één gecontroleerde omgeving gelijktijdig grootschalige golven, getijstromingen én morfologische processen kunnen worden gesimuleerd.

Nederlandse onderzoekers hoeven voor zulke geïntegreerde, complexe proeven op deze manier niet uit te wijken naar buitenlandse faciliteiten. Dat verkort doorlooptijden, verhoogt de kwaliteit van de onderzoeksresultaten, en verstevigt de internationale positie.

Yorick Broekema (onderzoeker Deltares)

Het voorstel is ontwikkeld met betrokkenheid van het ministerie van IenW, het ministerie van KGG, Topconsortium Kennis & Innovatie Offshore Energy en Topconsortium Kennis & Innovatie Deltatechnologie.