Verhalenoverzicht

Hebben we over twintig jaar nog voldoende drinkwater voor onze groeiende kustbevolking bij een stijgende zeespiegel en toenemende watervraag? Met de Universiteit Utrecht werkt Deltares aan steeds nauwkeuriger modellen van zoete en zoute grondwaterlagen aan de kust, die de huidige en toekomstige drinkwatervoorraad in kaart brengen. Deze modellen helpen drinkwaterbedrijf Dunea om nieuwe bronnen voor drinkwater te onderzoeken en hun strategie voor waterwinning aan te passen.

Een van de uitdagingen waar Zeeland voor staat is de verdroging en verzilting van landbouwgronden tegengaan. Hoe Schouwen-Duiveland ook in de toekomst voldoende zoetwater heeft, wordt onderzocht in een Living Lab waar Deltares deel van uitmaakt. Onderzoekers van Deltares werken samen met boeren, overheden en andere kennisinstellingen om nieuwe, slimme manieren van drainage te testen in het veld.

De extreme regenval deze lente veroorzaakte schade en overlast in veel delen van Nederland. Floris Boogaard, expert stedelijk waterbeheer, pleit voor een wadi in elke straat. “Onze openbare ruimte kan via waterberging veel gevolgen van klimaatverandering opvangen.” Om vertrouwen te kweken in deze klimaatadaptieve maatregelen bij ongeruste bewoners en om kennis te ontwikkelen met ambtenaren, trekt hij vandaag Groningen in.

In hoeverre beïnvloeden veranderingen in het intergetijdengebied, plekken die droogvallen bij laag water, golven en stroming? En hoe beïnvloedt dat de vorming van geulen en wadplaten van een estuarium als geheel? Om dit beter te begrijpen en data te verzamelen waarmee numerieke modellen zijn te toetsen, reist Reinier Schrijvershof voor zijn promotieonderzoek regelmatig af naar het Eems-estuarium in Oost-Groningen.

Hoe kan Deltares bijdragen aan behoud en herstel van biodiversiteit? Sacha de Rijk en Antonios Emmanouil zetten zich in voor combinatie van kennis en een goede dialoog tussen ecologen en ingenieurs. Allebei nodig om de achteruitgang van biodiversiteit tegen te gaan.

Grijs grondwater vormt een bedreiging voor de waterkwaliteit en het milieu. Dit probleem vereist innovatieve oplossingen om vervuiling te verminderen en water te hergebruiken. Onderzoek richt zich op het omzetten van grijs grondwater in groen water door middel van geavanceerde zuiveringstechnieken en samenwerking met lokale en internationale partners. Deze aanpak verbetert de waterkwaliteit en draagt bij aan een duurzamere toekomst.

Barry Ros is projectleider van Wetterskip Fryslân. Hoe kunnen natuurlijke maatregelen helpen bij toekomstbestendige dijken? Wetterskip Fryslân onderzoekt samen met Deltares, Universiteit Twente en TU Delft het effect van kweldergras en voorland op de kracht van golven die de dijk bereiken. Hierdoor heeft een dijk mogelijk minder ruimte nodig.

In 2022, toen de Rijn gedurende lange tijd veel minder water aanvoerde dan gewoonlijk, moesten waterbeheerders alle zeilen bijzetten om het nog beschikbare Rijnwater zo goed mogelijk te verdelen. Veel van dit water is nodig om zoutindringing in de Nieuwe Waterweg tegen te gaan. De vraag dringt zich op of het niet slimmer kan: sluizen bij Rotterdam!?

Zeeland is omgeven door water, 40 procent van het oppervlakte bestaat uit zout en brakwater. Door de eeuwen heen is het ook niet altijd gelukt om dat water van het land af te houden. De combinatie stijgende zeespiegel en een warmer klimaat zorgt voor een groter wordende nieuwe uitdaging; die van verzilting van het grondwater.

Hebben we wereldwijd in de toekomst voldoende water? Marc Bierkens laat met zijn modellen zien dat we meer grondwater gebruiken dan de aarde kan aanvullen. Met collega’s van de Universiteit Utrecht en Deltares brengt deze gelauwerde hydroloog de wereldwijde watervoorraad in kaart. Door zijn data aan National Geographic te leveren, wil hij een breed publiek bewust maken van waterverbruik. “Kennis start het gesprek.” Alleen zo komen veerkrachtige en gezonde watersystemen voor mens en natuur binnen bereik.

“De helft van de wereldbevolking is afhankelijk van grondwater”, zegt Marta Faneca, senior hydrogeoloog bij Deltares. Toch blijkt grondwater niet overal door iedereen evenveel bemind en begrepen te worden. Waarom is grondwater zo belangrijk voor mens en natuur en wordt dit te weinig erkend? En, op welke manier moeten we grondwater beschermen tegen klimaatverandering? Voor antwoorden op deze vragen praten we verder met Marta over het levensbelang van grondwater.

Het wordt tijd dat grondwater zichtbaarder wordt. De onzichtbare ondergrondse ‘watertorens’ onder onze voeten bevatten meer dan 100 keer meer zoet water dan het volume van oppervlaktewater op de continenten. Maar dat volume staat onder druk. Door niet duurzaam gebruik, door verzilting en vervuiling van het grondwater. We zijn allemaal afhankelijk van dit zoete grondwater, voor de natuur, om te drinken, te eten, en voor onze economie. De noodzakelijke transities zoals de water, energie en landbouwtransities vragen om verantwoorde keuzes in het gebruik van water en ruimte, ook in de ondergrond. In dit grondwaterjaar maken we graag de urgentie, onze beoogde maatschappelijke impact en onze grondwaterexpertise zichtbaar. Hieronder drie voorbeelden.