Energie uit zon op water

Directe en indirecte effecten van zonneparken op water

Deltares onderzoekt de directe en indirecte effecten van zonneparken op water. Deze kennis is nodig om goede afwegingen te maken voor de inrichting en het beheer van zonneparken op water bij grootschalige toepassing. Daarbij kijken we ook naar de verschillende doelen en functies van het water. Kennis vergroten van zon op water doen we niet alleen, maar juist samen met o.a. waterschappen, gemeenten, provincie, bedrijfsleven en andere kennisinstellingen. Onze ambitie is dat we over drie jaar meer inzicht hebben in de effecten van zon op water. We willen weten:

• Wat de effecten zijn
• Of de effecten positief of negatief zijn
• Hoe groot de effecten zijn
• Of negatieve effecten te mitigeren zijn door ontwerpaanpassing
• Of het mogelijk is te komen tot acceptabele vergunningsvoorwaarden vanuit waterkwaliteit en ecologie oogpunt

Hiermee zorgen we er voor dat er besluiten genomen kunnen worden op basis van gefundeerde kennis. Zo voorkomen we bijvoorbeeld dat waterbeheerders door gebrek aan kennis het zekere voor het onzekere nemen en vergunningverlening tegenhouden. Maar ook dat we schoon, gezond en voldoende zoet oppervlaktewater houden.

Meervoudig ruimtegebruik

Innovatieve oplossingen die meervoudig ruimtegebruik faciliteren, zoals drijvende zonneparken in combinatie met waterberging of verbetering natuur en waterkwaliteit staan wereldwijd hoog op de agenda. Ideeën als waterkrachtcentralereservoirs combineren met drijvende zonnepanelen worden regelmatig geopperd. Ook het idee de zonne-atollen op het IJsselmeer is daar een mooi voorbeeld van. Maar ook wordt gedacht aan het combineren van zonneparken met nieuwe ontwikkelingen zoals zeeboerderijen.

Om de haalbaarheid en de effecten op het watersysteem in kaart te brengen maakt Deltares gebruik van bestaande hydrodynamische en ecologische modellen om de situatie te simuleren en te voorspellen. Door het toepasbaar maken van deze modellen kunnen we de effecten zoals reductie lichtinval of mogelijke verandering voor flora en fauna makkelijker inzichtelijk maken. Daarnaast kijken we naar de interactie tussen zonnepanelen en golven.

Dempen deze drijvende constructies golven en zijn ze bestand tegen het golfklimaat op bijvoorbeeld de Noordzee? In welke configuratie van zonnepanelen is het dempingseffect bijvoorbeeld maximaal? Met behulp van onze fysieke golffaciliteiten en golfmodellen kunnen we deze vragen beantwoorden. Deze kennis is essentieel om win-winsituaties te creëren en meervoudig ruimtegebruik te faciliteren.

Beschikbare kennis over zon op water

Ook al zijn er nog vele kennisvragen te beantwoorden, er zijn al diverse studies gedaan door Deltares op het gebied van zon op water. Het betreft onder andere:

• Een verkenning naar zonne-atollen om de natuur op te waarderen en ruimte te creëren voor duurzame energieopwekking. Rapport: Zonne-atollen geven ruimte aan natuur en duurzame energie.
• Deltares heeft samen met STOWA en Rijkswaterstaat een handreiking uitgebracht voor de vergunningverlening van drijvende zonneparken op water.
• Internationale literatuurstudie naar effecten van drijvende zonnesystemen op waterkwaliteit en ecologie (2020, Dionisio Pires en Loos).
• MeetAdvies: Het doel van het meetadvies is om gegevens te verzamelen over deze mogelijke effecten het streven is om zoveel mogelijk van de verzamelde gegevens centraal en open op te slaan zodat ze beschikbaar zijn voor analyses.
• Pilot Offshore seaweed and floating solar energy in the Netherlands in Horizon 2020 onderzoeksproject UNITED (Multi-Use offshore platforms demoNstrators for boostIng cost-effecTive and Eco-friendly proDuction in sustainable marine activities).
• Ecologisch Meetadvies Zon op Water helpt onderzoek naar natuur rond drijvende zonnepanelen.