Verdere uitwerking langetermijnoplossingen zeespiegelstijging

Tijdens het congres Zeespiegelstijging op 4 maart 2024 presenteerden de drie consortia de eindrapportages over de denkrichtingen.

Bekijk de rapportages

Bijdrage aan verkenning adaptatiepaden

De nieuwe verkenning draagt bij aan het scherper krijgen van hoe we ons kunnen aanpassen aan de (versnelde) zeespiegelstijging. Dit is van belang voor het invulling geven aan investeringen die voor lange tijd de inrichting van Nederland gaan bepalen. Denk aan investeringen in waterwerken, woningbouwlocaties, de energietransitie en het landgebruik.

Daarnaast draagt de verkenning bij aan ‘adaptatiepaden’, die inzichtelijk maken hoe we kunnen toegroeien naar de verschillende denkrichtingen voor de lange termijn. En hoe we in Nederland kunnen bijsturen als de zeespiegel sneller gaat stijgen.

Technische, fysieke en ruimtelijke mogelijkheden

Verschillende consortia maakten een uitwerking van drie denkrichtingen voor zeespiegelaanpassing op basis van eerdere plannen en gebiedsbijeenkomsten, en de strategieën en bouwstenen die Deltares eerder voor de lange termijn in kaart heeft gebracht. Dit levert meer inzicht op van wat technisch, fysisch en ruimtelijk wel en niet mogelijk is bij een grote mate van zeespiegelstijging.

Bijdrage Deltares

Deltares droeg bij aan de denkrichtingen, onder andere door het verder verkennen van mogelijkheden voor het afvoeren van water uit de rivieren naar zee en het inschatten van de gevolgen voor zoetwatervoorziening. Wat is bijvoorbeeld de benodigde pompcapaciteit als de riviermondingen worden afgedamd en wat zijn de gevolgen hiervan voor de zoetwatervoorziening? In de uitwerkingen waarbij de kustlijn op dergelijke wijze afgesloten wordt (Zeewaarts en Beschermen-gesloten) is een pompcapaciteit nodig die vele malen groter is dan nu bestaat in de wereld.

Technisch en qua ruimtegebruik lijkt dit gerealiseerd te kunnen worden, maar het is dan wel essentieel dat het pompsysteem altijd werkt en dat de ruimte er is. Ook kost het veel energie om dit te gebruiken. Verder zal er in alle denkrichtingen als gevolg van zeespiegelstijging steeds vaker onvoldoende zoetwater beschikbaar zijn om het huidige landgebruik in stand te houden, ook als er extra berging wordt gecreëerd. Aanpassing van landgebruik kan de zoetwatervraag wel sterk reduceren.

Komende decennia

Hoewel een versnelde zeespiegelstijging waarschijnlijk pas vanaf de tweede helft van deze eeuw ingrijpende maatregelen kan gaan vragen, is het belangrijk om hier de komende decennia al rekening mee te houden in de grote investeringsagenda’s die op stapel staan, zoals woningbouw, landbouw en energietransitie.

Door in deze agenda’s voldoende ruimte te behouden of te creëren voor toekomstige adaptatie aan zeespiegelstijging kunnen we schade, slachtoffers en dure aanpassingskosten voor toekomstige generaties beperken.

Verder onderzoek

De resultaten zijn een wezenlijke stap voorwaarts in het onderzoek naar mogelijkheden voor aanpassen aan zeespiegelstijging. Door de verkenningen hebben we namelijk een beter idee van de vragen die op ons af gaan komen. Voor verdere uitwerking van de plannen is het van belang om integraal de consequenties voor de kust, natuur, zoetwatervoorziening en havens te onderzoeken. Er is kennis nodig over mogelijkheden om onze keringen adaptief te maken aan de zeespiegelstijging.

Ook het ervaring opdoen met het opschalen van maatregelen en het ontwikkelen van innovatieve methodes zijn van belang voor een veiliger en duurzamer watersysteem. Als we daar nu al aan werken, zijn we als het erop aankomt (bij hoge zeespiegelstanden) in staat om te kunnen opschalen en passende andere maatregelen te nemen.

Deelnemende consortia

Aan de consortia die in het nieuwe onderzoek een beeld geven wat technisch, fysisch en ruimtelijk wel en niet mogelijk is, hebben in totaal 20 partijen deelgenomen. De samenwerking heeft plaatsgevonden onder de vlag van de Topsector Water.